Wil je meer lezen over de werking van de spijsvertering? We bevelen graag een aantal websites en boeken aan, die je op weg kunnen helpen in het werken aan een goede spijsvertering.
Websites, boeken & voedingstips
Websites
Er zijn verschillende websites waarop je uitgebreide informatie kan vinden, zoals bijvoorbeeld:
- De website kanker.nl: Voeding en kanker
- De website tegenkanker.nl Voeding bij kanker – Stichting Nationaal Fonds tegen Kanker
Boeken
Heb je moeite met een goede spijsvertering na de behandeling en wil je graag zelf meer doen om je spijsvertering te verbeteren? Dan kunnen wij je de volgende boeken aanbevelen:
- De mooie voedselmachine van Giulia Enders
- De poepdokter 1 – Gezond van mond tot kont van Nienke Gottenbos
Filmpjes
Het ZGT (Ziekenhuisgroep Twente) heeft een filmpje gemaakt met een kookinstructie.
En op de ZGT-website vind je meer informatie over het belang van goede voeding en een optimale conditie.
Voedingstips voor het voorkomen of verhelpen van een opgeblazen gevoel
Nienke Gottenbos, auteur van het boek ‘De poepdokter 1 – Gezond van mond tot kont’ geeft de onderstaande 10 tips om een opgeblazen gevoel te voorkomen of te verhelpen.
Voor een opgeblazen gevoel kunnen verschillende oorzaken zijn, waaronder:
● Onrustig eten en niet goed kauwen
● Een tekort aan maagzuur of enzymen waardoor de vertering niet goed verloopt
● Een allergie, overgevoeligheid of intolerantie
● Een overgroei aan ziekteverwekkers (zoals Candida) in de darmen
● Verkeerde voeding
Niet alle oorzaken kun je zelf oplossen, maar dat wil niet zeggen dat je niets kunt doen als je regelmatig last hebt van een opgeblazen gevoel of winderigheid. Wat je eet heeft een behoorlijke invloed op je darmen. Deze tien voedingstips kunnen je dan ook helpen om dit probleem te voorkomen of te verhelpen als het ineens toch zover is!
Het zal geen verrassing voor je zijn: suiker kan je buik flink laten opzwellen. Het is een voedingsbron voor gisten zoals Candida, die veel luchtvorming in de darmen veroorzaken. Hoe lekker het ook is: als je regelmatig last hebt van een opgeblazen gevoel, kun je de suikerrijke hapjes beter even laten staan.
Granen en de gluten die erin zitten, staan bovenaan de lijst usual suspects als het gaat om darmklachten. Niet iedereen krijgt er last van, maar een grote groep mensen kan gluten niet goed verteren. Zelfs als je geen coeliakie hebt, kan een milde vorm van glutenintolerantie al klachten veroorzaken als verstopping of een opgeblazen gevoel. Je kunt dit laten testen, of je kunt 1-2 weken glutenvrij gaan eten om erachter te komen of dit voor jou het geval is.
Maar je zei net dat ik glutenvrij kon gaan eten? Dat klopt – maar als je de ‘gewone’ producten gaat vervangen door standaard glutenvrije producten, kan het zijn dat je ook daar last van krijgt. In glutenvrij brood, crackers en andere kant-en-klaar-producten zitten namelijk vaak veel toevoegingen zoals suiker en aardappelzetmeel, die zelf ook weer een opgeblazen gevoel kunnen veroorzaken. Vervang dus liever met pure producten, of stap van het brood af en eet groenten bij de lunch!
Ook lactose (melksuiker) is een bekende veroorzaker van klachten. Lang niet iedereen maakt genoeg lactase aan, het enzym dat lactose moet verteren. Verteer je dit niet goed, dan kun je klachten krijgen als dunne ontlasting, stinkende windjes en jawel – een opgeblazen gevoel.
Net als het melksuiker lactose moet je het vruchtensuiker fructose goed kunnen verteren en opnemen. Als dat niet goed lukt, kun je daar dezelfde soort klachten aan overhouden. Fructose vind je in fruit, maar vooral ook veel in limonadesiroop, diksap en vruchtensap, en in alles waar glucose-fructosesiroop en suiker aan zijn toegevoegd. Helemaal vermijden is vaak lastig, daarom is kan het verstandig zijn om een test te laten doen om erachter te komen of dit bij jou een rol speelt.
Bonen zijn notoire veroorzakers van lucht in de darmen. Dat komt omdat we ze te weinig eten. De darmflora-bacteriën die ons helpen met de vertering ervan, krijgen daardoor niet genoeg te eten en verminderen in aantal. Eet je dan ineens heel veel bonen, dan verteren die niet goed. De truc is dus om juist wél bonen te eten, maar te beginnen met heel kleine porties (bijvoorbeeld door een groentenschotel). De hoeveelheid voer je dan steeds een beetje op, waardoor je de gunstige bacteriën langzaam ’traint’ om de bonen goed te verteren.
FODMAPs zijn suikers en vezels die door de darmflora kan worden gefermenteerd. Dat is in principe een gunstig proces, want ze voeden de darmflora. Maar is die uit balans, dan gebeurt hetzelfde als bij de bonen. Een FODMAP-vrij dieet wordt veel ingezet bij mensen met prikkelbare darmsyndroom. Maar schrap je deze groep voedingsmiddelen helemaal, dan heeft de darmflora niet meer te eten en dat is niet de bedoeling! Ook hier geldt dus, net als bij bonen: eet deze voedingsstoffen wél, maar voer de dosering langzaam op.
Helaas, hoe graag we ook zouden willen: alcohol is niet erg gezond voor onze darmen. Eén glaasje per dag kan al leiden tot een opgeblazen gevoel. Dat kan ook langer doorwerken dan alleen die ene avond, want door alcohol kunnen bacteriën uit de dikke darm verhuizen naar de dunne darm – waar ze allerlei klachten kunnen veroorzaken. Een enkele keer een glaasje zou geen probleem moeten zijn, maar dagelijks een glas is geen goed idee als je vaak last hebt van een opgezette buik.
Vroeger kwamen we veel meer in contact met levende bacteriën, die onze darmen gezond en schoon hielden. Omdat we tegenwoordig onze groenten niet meer fermenteren, krijgen we bijna geen levende bacteriën meer binnen. Probiotica kan helpen om het milieu van je darmen optimaal te houden, zodat je eigen darmflora kan uitgroeien tot een gezonde kolonie.
Kruiden kunnen geneeskrachtige eigenschappen hebben, bijvoorbeeld het kalmeren van de darmen of het afdrijven van overtollige lucht. Ze doen meestal niet veel aan de oorzaak maar kunnen bij klachten wel de spanning op de buik verlichten. Gasdrijvende kruiden zijn bijvoorbeeld venkel, anijs, karwij, pepermunt en kamille.
Als je een paar uur niet eet, gaan je darmen over op de grote schoonmaak. Ze maken speciale bewegingen (het Migrerend Motor Complex of MMC), waarbij de laatste restjes voeding en lucht snel door de darmen heen gespoeld worden. Heel belangrijk tegen een opgeblazen gevoel. Je hoort dit soms als het ‘knorren van je maag’ of het rommelen van je darmen. Dat is dus géén teken om direct te gaan eten, want zodra je dat doet stopt het MMC en is de schoonmaak-actie ten einde. Het is dus zaak om minder vaak te eten op een dag (bijvoorbeeld drie maaltijden en geen tussendoortjes), zodat de schoonmaak goed kan worden uitgevoerd.
Recepten
Na de operatie is het lastig om op een andere manier te gaan eten en een gevarieerd eetpatroon aan te houden. Voor mensen die een maagverkleining hebben ondergaan zijn al heel veel recepten terug te vinden op internet en die zijn ook vaak heel geschikt voor onze doelgroep. Neem eens een kijkje bij WLS Recepten – De site voor jouw WLS traject. Recepten en advies. Of kijk eens bij de recepten van het LUMC voor soepen en smoothies, wanneer vaste voeding even niet zo makkelijk gaat: Smulrecepten.
Je vindt hier veel ideeën.
Je vindt hier ontbijt, lunch, tussendoor, diner en feestrecepten voor zowel de eerste weken na de ingreep, als de jaren erna. Er is rekening gehouden met eiwitrijke keuzes, kleinere porties en snelle koolhydraten (suikers).
Kijk of je het kan invriezen in kleine porties, zodat je wat op voorraad hebt.
Als je interesse hebt in een kookworkshop geef dat dan door aan het secretariaat. Bij voldoende animo gaan wij dat organiseren (tegen een vergoeding).
Heb je behoefte aan het delen van recepten met lotgenoten? Laat het ons weten. Bij voldoende belangstelling kunnen we een besloten facebookgroep inrichten waar ervaringen en recepten in de beslotenheid van deze groep uitgewisseld kunnen worden.