Bewegen is belangrijk voor je gezondheid. Ook als je kanker hebt of hebt gehad. Het moet natuurlijk wel haalbaar zijn voor je. Hoe pak je dat aan en wie kan je daarbij helpen?
Sporten en bewegen tijdens kanker
Kanker en de behandeling van kanker vraagt veel van je lichaam. Vaak gaat je uithoudingsvermogen achteruit, neemt je spierkracht af en ben je erg moe. Ook psychisch kan het zwaar zijn.
Het lijkt misschien logisch om veel rust te nemen tijdens of na de behandeling, maar bewegen is óók goed voor je lichaam en geest. Probeer daarom actief te blijven, bijvoorbeeld door te fietsen, te wandelen of naar de sportschool te gaan. Ben je niet gewend om te bewegen, probeer dan toch actief te worden.
Voordelen van bewegen bij kanker
Bewegen tijdens en na de behandeling heeft veel voordelen:
- Het helpt bij vermoeidheid, angst en depressie.
- Het helpt om uithoudingsvermogen en spierkracht te behouden tijdens de behandeling.
- Het helpt om uithoudingsvermogen en spierkracht weer op te bouwen na de behandeling. Dit zorgt voor een sneller herstel.
Verder kan bewegen helpen om
- Chemotherapie beter te doorstaan en de behandeling vol te houden.
- Minder klachten te hebben, zoals misselijkheid en pijn, en om beter te slapen.
Daarnaast kan bewegen en trainen je het gevoel geven dat je iets positiefs doet voor je lichaam. Werken aan een doel en dat doel ook halen, is goed voor je zelfvertrouwen.
Uit verschillende onderzoeken blijkt dat het veilig is om te bewegen als je kanker hebt. Wil je intensief gaan trainen en heb je flink overgewicht of klachten door een hartziekte, vaatziekte of nierziekte? Vraag dan eerst advies aan een arts.
Voor advies of begeleiding bij het sporten kun je terecht bij een oncologiefysiotherapeut, een oncologisch fitnesstrainer of bij Stichting Tegenkracht. Deze organisatie kan je helpen en adviseren als je tijdens of na de behandeling wilt blijven sporten. Er zijn ook speciale beweeggroepen.
Fysiotherapeut
Het is aan te raden om met een (oncologie)fysiotherapeut te overleggen welke manier van bewegen of sport in jouw situatie het beste is. Hij of zij kan samen met jou een programma op maat maken en je coachen bij het oefenen. De fysiotherapeut kan je ook advies geven hoe je thuis aan je conditie kunt werken en zo actief mogelijk kunt blijven.
Tip: Kies een (oncologie)fysiotherapeut die is aangesloten bij Onconet. Die heeft verstand van kanker en van bewegen bij kanker. Controleer vooraf bij je zorgverzekeraar of je de kosten vergoed krijgt. Je kunt ook aan je werkgever vragen of hij wil meebetalen.
In een aantal ziekenhuizen en fysiotherapiepraktijken kun je in een groep sporten. Voordat je begint, maakt een fysiotherapeut samen met jou een trainingsschema.
Om mee te kunnen doen aan zo’n beweeggroep voor mensen met kanker heb je een verwijzing nodig van je arts of verpleegkundige.
Verzekeraars vergoeden dit vaak op dezelfde manier als fysiotherapie. Je kunt aan je zorgverzekeraar vragen hoeveel behandelingen je vergoed krijgt.
Voordat je gaat bewegen of trainen
Overleg met je arts of verpleegkundige over bewegen of sporten. Deze kan je doorsturen naar een fysiotherapeut voor advies. Je kunt ook zelf om een verwijzing vragen.
Kies een manier van bewegen die je plezierig vindt en die bij jouw situatie past. Dan kun je het bewegen makkelijker volhouden.
Wil je bewegen om een bepaald doel te bereiken, bijvoorbeeld minder moe zijn of spierkracht en uithoudingsvermogen opbouwen? Overleg dan met een (oncologie)fysiotherapeut hoe je dit doel kunt halen.
Tijdens bewegen of trainen
- Ben je niet gewend om te bewegen, bouw dan rustig en langzaam op.
- Wees niet te streng voor jezelf. De eerste dagen na een chemokuur ben je misschien erg moe. Dan kun je het wat rustiger aan doen of wat minder zwaar gaan trainen.
- Forceer jezelf niet als je klachten hebt. Voorbeelden van klachten zijn: een onregelmatige hartslag, kortademigheid, duizeligheid en misselijkheid.
- Neem voldoende tijd om van een training te herstellen. Wissel dagen met krachttraining af met een rustdag. Heb je een duurtraining gedaan (lopen, fietsen etc.)? Controleer dan of je de volgende dag voldoende uitgerust bent.
Welke vorm van bewegen is het beste?
Welke vorm van bewegen het beste is, hangt af van je situatie en het doel dat je wilt bereiken. Wil je werken aan uithoudingsvermogen en spierkracht, dan gelden andere adviezen dan wanneer je wilt bewegen om je stemming te verbeteren. Laat je daarom adviseren of begeleiden door een deskundige.
Lees verder over:
Om minder moe te zijn is het belangrijk dat je minimaal 30 minuten per dag beweegt. Meer bewegen is nog beter. Kies een manier van bewegen waarbij je hartslag en ademhaling omhoog gaan. Bijvoorbeeld wandelen, fietsen, zwemmen, tuinieren of fitness.
Wil je het echt goed aanpakken, vraag dan advies van een fysiotherapeut of oncologisch fitnesstrainer. Deze kan voor jou een trainingsprogramma op maat maken en je coachen bij het trainen.
Train minimaal 12 weken. Dan merk je dat het effect heeft. Langer dan 12 weken trainen helpt nog beter.
Trainen tijdens de behandeling helpt ook om je minder moe te voelen.
Door kanker of de behandeling van kanker kun je angstklachten krijgen. Lichaamsbeweging kan helpen om angstklachten te verminderen. Om je minder angstig te voelen, is het belangrijk dat je per week minimaal 3 keer een half uur beweegt. Het is nog beter om 3 keer per week 1 uur te bewegen. Kies een manier van bewegen waarbij je hartslag en ademhaling omhoog gaan, maar je nog wel kunt blijven praten. Voorbeelden zijn wandelen, fietsen, zwemmen, tuinieren of fitness.
Je kunt 2 keer per week bewegen ook combineren met 1 keer per week een krachttraining doen.
Wil je het echt goed aanpakken, vraag dan advies van een fysiotherapeut of oncologisch fitnesstrainer. Als je dat wilt, kan hij of zij voor jou een trainingsprogramma op maat maken en je coachen bij het trainen.
Train minimaal 6 tot 12 weken. Dan merk je dat het effect heeft.
Door kanker of de behandeling van kanker kun je depressieve klachten krijgen. Lichaamsbeweging kan helpen om depressieve klachten te verminderen. Om je minder depressief te voelen, is het belangrijk dat je minimaal 90 minuten per week beweegt. Meer bewegen is nog beter.
Kies een manier van bewegen waarbij je hartslag en ademhaling omhoog gaan. Bijvoorbeeld wandelen, fietsen, zwemmen, tuinieren of fitness.
Je kunt 2 keer per week bewegen ook combineren met 1 keer per week een krachttraining doen.
Wil je het echt goed aanpakken, vraag dan advies van een fysiotherapeut of oncologisch fitnesstrainer. Als je dat wilt, kan hij of zij voor jou een trainingsprogramma op maat maken en je coachen bij het trainen.
Train minimaal 6 tot 12 weken. Dan merk je dat het effect heeft.
Bewegen bij kanker: oefeningen om thuis te doen
Bewegen bij kanker is erg belangrijk. Als je niet naar de sportschool wilt of kunt, vraag je je misschien af wat je zelf kunt doen. Susan Gabriels weet als oncologiefysiotherapeut alles over bewegen en kanker. Ze heeft speciaal voor jou een aantal handige do-it-yourself-video’s van YouTube uitgekozen.
Je kunt de oefeningen alleen doen, samen, in de huiskamer of in de tuin.
Succes met trainen en zet ‘m op.